Main Page English Version  
Previous Up Next

Водные жесткокрылые Самарской области


С.В. Литовкин


Список водных жесткокрылых Самарской области

Checklist of the water beetles of Samara Oblast (Russia)


Литературный обзор водных жесткокрылых (в широком понимании) Самарской области был дан в специальной работе (Литовкин, 2012). Позже к перечисленным в ней добавились еще четыре публикации (Литовкин, Сажнев, 2012, 2016; Литовкин и др., 2013; Prokin et al., 2015). Сведения о Chrysomelidae и Curculionidae области почерпнуты из Исаев и др. (2004), Исаев (2007) и Кадастр... (2007).


Приведенный ниже список основан на коллекционном материале, большая часть которого была изучена автором. Помимо собственных многолетних сборов был обработан значительный материал из коллекций А.С. Тилли и И.Н. Гореславца, а также некоторые интересные находки А.Е. Кузовенко и Д.В. Магдеева. Определение материала проведено автором. В случае необходимости к помощи привлекались узкие специалисты, отечественные и зарубежные. Сборы Т.А. Чужековой были изучены В.Г. Дядичко.


В список включены виды, отмеченные в границах Самарской области. В квадратных скобках приводятся виды, найденные на прилежащих территориях на расстоянии порядка 10 км от ее границ. Новые для области виды помечены звездочкой. Виды сгруппированы в систематическом порядке, согласно классификации и номенклатуре актуальным на конец 2017 года. Для удобства чтения названия подсемейств, триб и т.д. опущены. Отдельно представлен список видов, известных только по литературным данным.


Всего на январь 2018 года список включает 235 видов водных жесткокрылых из 18 семейств и трех подотрядов (без учета 17 видов наземных водолюбов), а также 14 видов с соседних приграничных территорий. 77 обнаруженных нами видов ранее в области не регистрировались. Названия нескольких видов по разным причинам не установлены, в их числе есть новые для науки таксоны. Нахождение еще 22-23 видов, приводимых в литературе, требует подтверждения коллекционным материалом. Без сомнения, представленный список далеко не полон и в дальнейшем будет расширяться и уточняться. Аннотированная версия списка готовится к публикации.


В феврале 2018 года вид Dytiscus circumflexus Fabricius, 1801 был заменен в списке на Dytiscus thianschanicus (Gschwendtner, 1923). По новым данным (Сажнев и др., 2010; Прокин, 2018) плавунец Dytiscus circumflexus Fabricius, 1801 не встречается на территории России, за него здесь принимался D. thianschanicus (Gschwendtner, 1923). В список внесена соответствующая поправка.



Подотряд Myxophaga Crowson, 1955
Семейство Sphaeriusidae Erichson, 1845
1 Sphaerius acaroides Waltl, 1838 *
Подотряд Adephaga Clairville, 1806
Семейство Gyrinidae Latreille, 1810
1 Gyrinus (Gyrinulus) minutus Fabricius, 1798
2 Gyrinus (Gyrinus) aeratus Stephens, 1835 *
3 Gyrinus (Gyrinus) marinus Gyllenhal, 1808
4 Gyrinus (Gyrinus) natator Linnaeus, 1758
5 Gyrinus (Gyrinus) substriatus (Linnaeus, 1758)
6 Orectochilus (Orectochilus) villosus villosus (Müller, 1776)
Семейство Haliplidae Kirby, 1837
1 Brychius elevatus (Panzer, 1793)
2 Haliplus (Haliplidius) confinis Stephens, 1828
3 Haliplus (Haliplus) fluviatilis Aubé, 1836
4 Haliplus (Haliplus) furcatus Seidlitz, 1887
5 Haliplus (Haliplus) immaculatus Gerhardt, 1877
[Haliplus (Haliplus) lineolatus Mannerheim, 1844]
6 Haliplus (Haliplus) ruficollis (DeGeer, 1774)
7 Haliplus (Haliplus) sibiricus Motschulsky, 1860
8 Haliplus (Haliplus) zacharenkoi Gramma in
Gramma et Prisny, 1973
9 Haliplus (Liaphlus) fulvus (Fabricius, 1801)
[Haliplus (Liaphlus) variegatus Sturm, 1834]
10 Peltodytes caesus (Duftschmid, 1805)
Семейство Noteridae Thomson, 1860
1 Noterus clavicornis (DeGeer, 1774)
2 Noterus crassicornis (Müller, 1776)
Семейство Dytiscidae Leach, 1815
1 Agabus (Acatodes) congener (Thunberg, 1794)
2 Agabus (Acatodes) confinis (Gyllenhal, 1808) *
3 Agabus (Acatodes) fuscipennis (Paykull, 1798)
4 Agabus (Acatodes) pseudoclypealis Scholz, 1933
5 Agabus (Agabus) labiatus (Brahm, 1790)
6 Agabus (Agabus) uliginosus (Linnaeus, 1761)
7 Agabus (Agabus) undulatus (Schrank, 1776)
8 Agabus (Gaurodytes) guttatus guttatus (Paykull, 1798)
9 Agabus (Gaurodytes) bipustulatus (Linnaeus, 1767)
10 Agabus (Gaurodytes) paludosus (Fabricius, 1801)
11 Ilybius ater (DeGeer, 1774)
12 Ilybius erichsoni (Gemminger et Harold, 1868)
13 Ilybius fenestratus (Fabricius, 1781)
14 Ilybius fuliginosus (Fabricius, 1792)
15 Ilybius guttiger (Gyllenhal, 1808)
16 Ilybius neglectus (Erichson, 1837)
17 Ilybius quadriguttatus (Lacordaire, 1835)
18 Ilybius similis Thomson, 1856
19 Ilybius subaeneus Erichson, 1837
20 Ilybius subtilis (Erichson, 1837) *
21 Platambus maculatus (Linnaeus, 1758)
22 Colymbetes fuscus (Linnaeus, 1758)
23 Colymbetes paykulli Erichson, 1837
24 Colymbetes striatus (Linnaeus, 1758)
25 Nartus grapii (Gyllenhal, 1808)
26 Rhantus bistriatus (Bergstraesser, 1778)
27 Rhantus consputus (Sturm, 1834)
28 Rhantus exsoletus (Forster, 1771)
29 Rhantus frontalis (Marsham, 1802)
30 Rhantus latitans Sharp, 1882
31 Rhantus suturalis (Macleay, 1825)
32 Liopterus haemorrhoidalis (Fabricius, 1787)
33 Cybister (Cybister) lateralimarginalis lateralimarginalis
(DeGeer, 1774)
34 Acilius (Acilius) canaliculatus (Nicolai, 1822)
35 Acilius (Acilius) sulcatus (Linnaeus, 1758)
36 Graphoderus austriacus (Sturm, 1834)
37 Graphoderus bilineatus (DeGeer, 1774)
38 Graphoderus cinereus (Linnaeus, 1758)
39 Graphoderus zonatus zonatus (Hoppe, 1795)
40 Dytiscus circumcinctus Ahrens, 1811
41 Dytiscus thianschanicus (Gschwendtner, 1923)
42 Dytiscus latissimus Linnaeus, 1758
43 Dytiscus marginalis marginalis Linnaeus, 1758
44 Hydaticus (Hydaticus) continentalis Balfour-Browne, 1944
45 Hydaticus (Hydaticus) seminiger (DeGeer, 1774)
46 Hydaticus (Hydaticus) transversalis transversalis
(Pontoppidan, 1763)
47 Bidessus nasutus Sharp, 1887 *
48 Bidessus unistriatus (Goeze, 1777)
49 Hydroglyphus geminus (Fabricius, 1792)
[Deronectes latus (Stephens, 1829)]
50 Nebrioporus assimilis (Paykull, 1798)
51 Nebrioporus depressus (Fabricius, 1775)
52 Hydroporus angustatus Sturm, 1835
53 Hydroporus discretus Fairmaire et Brisout, 1859 *
54 Hydroporus erythrocephalus (Linnaeus, 1758)
55 Hydroporus figuratus (Gyllenhal in Sahlberg, 1826)
56 Hydroporus fuscipennis Schaum in
Schaum et Kiesenwetter, 1868
57 Hydroporus incognitus Sharp, 1869 *
58 Hydroporus neglectus Schaum, 1845
59 Hydroporus nigrita (Fabricius, 1792) *
60 Hydroporus palustris (Linnaeus, 1761)
61 Hydroporus planus (Fabricius, 1781)
62 Hydroporus cf. pubescens (Gyllenhal, 1808) *
63 Hydroporus semenowi Jakovlev, 1897 *
64 Hydroporus striola (Gyllenhal in Sahlberg, 1826)
65 Graptodytes bilineatus (Sturm, 1835)
66 Graptodytes granularis (Linnaeus, 1767)
67 Graptodytes pictus (Fabricius, 1787)
68 Porhydrus lineatus (Fabricius, 1775)
69 Porhydrus obliquesignatus (Bielz, 1852)
70 Clemnius (Clemnius) decoratus (Gyllenhal, 1810)
71 Hygrotus (Coelambus) flaviventris (Motschulsky, 1860) *
72 Hygrotus (Coelambus) nigrolineatus (Steven, 1808)
73 Hygrotus (Hygrotus) inaequalis (Fabricius, 1777)
74 Hygrotus (Hygrotus) quinquelineatus (Zetterstedt, 1828)
75 Hygrotus (Hygrotus) versicolor (Schaller, 1783)
76 Hygrotus (Leptolambus) impressopunctatus (Schaller, 1783)
77 Hygrotus (Leptolambus) marklini (Gyllenhal, 1813)
78 Hygrotus (Leptolambus) parallellogrammus (Ahrens, 1812)
79 Hygrotus (Leptolambus) saginatus (Schaum, 1857) *
80 Hyphydrus anatolicus Guignot, 1957
81 Hyphydrus ovatus (Linnaeus, 1761)
82 Laccophilus hyalinus (DeGeer, 1774)
83 Laccophilus minutus (Linnaeus, 1758)
84 Laccophilus poecilus Klug, 1834
Подотряд Polyphaga Emery, 1886
Семейство Helophoridae Leach, 1815
1 Helophorus (Helophorus) aquaticus (Linnaeus, 1758)
2 Helophorus (Rhopalohelophorus) brevipalpis Bedel, 1881
3 Helophorus (Rhopalohelophorus) discrepans Rey, 1885 *
4 Helophorus (Rhopalohelophorus) granularis (Linnaeus, 1760)
5 Helophorus (Rhopalohelophorus) kirgisicus Knisch, 1914 *
6 Helophorus (Rhopalohelophorus) minutus Fabricius, 1775 *
7 Helophorus (Rhopalohelophorus) nanus (Sturm, 1836) *
8 Helophorus (Rhopalohelophorus) pumilio Erichson, 1837 *
9 Helophorus (Rhopalohelophorus) redtenbacheri Kuwert, 1885 *
10 Helophorus (Rhopalohelophorus) uvarovi Angus, 1985 *
Семейство Georissidae Laporte de Castelnau, 1840
1 Georissus (Georissus) crenulatus (Rossi, 1794)
2 Georissus (Neogeorissus) costatus Laporte de Castelnau, 1840
Семейство Hydrochidae Thomson, 1859
1 Hydrochus brevis (Herbst, 1793) *
2 Hydrochus crenatus (Fabricius, 1792)
3 Hydrochus elongatus (Schaller, 1783)
4 Hydrochus ignicollis Motschulsky, 1860
5 Hydrochus kirgisicus Motschulsky, 1860
6 Hydrochus megaphallus Berge Henegouwen, 1988 *
Семейство Spercheidae Erichson, 1837
1 Spercheus emarginatus (Schaller, 1783)
Семейство Hydrophilidae Latreille, 1802
Водные и околоводные формы
1 Berosus (Berosus) luridus (Linnaeus, 1760)
2 Berosus (Berosus) signaticollis (Charpentier, 1825)
3 Berosus (Enoplurus) frontifoveatus Kuwert, 1888
4 Berosus (Enoplurus) fulvus Kuwert, 1888 *
5 Berosus (Enoplurus) spinosus (Steven, 1808) *
6 Laccobius (Dimorpholaccobius) bipunctatus (Fabricius, 1775)
7 Laccobius (Dimorpholaccobius) striatulus (Fabricius, 1801)
8 Laccobius (Laccobius) albipes Kuwert, 1890
9 Laccobius (Laccobius) minutus (Linnaeus, 1758)
10 Laccobius (Microlaccobius) gracilis gracilis Motschulsky, 1855
11 Paracymus aeneus (Germar, 1824)
12 Hydrobius fuscipes (Linnaeus, 1758) sensu lato
13 Limnoxenus niger (Gmelin, 1790)
14 Hydrochara caraboides (Linnaeus, 1758)
15 Hydrochara flavipes (Steven, 1808)
16 Hydrophilus (Hydrophilus) aterrimus Eschscholtz, 1822
17 Anacaena limbata (Fabricius, 1792)
18 Anacaena lutescens (Stephens, 1829)
19 Chaetarthria seminulum (Herbst, 1797)
20 Cymbiodyta marginella (Fabricius, 1792)
21 Enochrus (Enochrus) melanocephalus (Olivier, 1792)
22 Enochrus (Lumetus) bicolor (Fabricius, 1792) *
23 Enochrus (Lumetus) fuscipennis (Thomson, 1884) *
24 Enochrus (Lumetus) ochropterus (Marsham, 1802)
25 Enochrus (Lumetus) quadripunctatus (Herbst, 1797)
26 Enochrus (Lumetus) testaceus (Fabricius, 1801)
27 Enochrus (Methydrus) affinis (Thunberg, 1794)
28 Enochrus (Methydrus) coarctatus (Gredler, 1863)
29 Helochares (Helochares) obscurus (Müller, 1776)
30 Coelostoma (Coelostoma) orbiculare (Fabricius, 1775)
31 Cercyon (Cercyon) bifenestratus Kuester, 1851
32 Cercyon (Cercyon) convexiusculus Stephens, 1829 *
33 Cercyon (Cercyon) marinus Thomson, 1853
34 Cercyon (Cercyon) sternalis (Sharp, 1918)
35 Cercyon (Cercyon) tristis (Illiger, 1801) *
36 Cercyon (Dicyrtocercyon) ustulatus (Preyssler, 1790) *
Наземные формы
37 Cercyon (Cercyon) haemorrhoidalis (Fabricius, 1775)
38 Cercyon (Cercyon) lateralis (Marsham, 1802) *
39 Cercyon (Cercyon) melanocephalus (Linnaeus, 1758) *
[Cercyon (Cercyon) pygmaeus (Illiger, 1801)]
40 Cercyon (Cercyon) quisquilius (Linnaenus, 1760)
41 Cercyon (Cercyon) terminatus (Marsham, 1802) *
42 Cercyon (Cercyon) unipunctatus (Linnaeus, 1758) *
43 Cercyon (Paracercyon) analis (Paykull, 1798)
44 Cercyon (Paracycreon) laminatus Sharp, 1873 *
45 Cryptopleurum crenatum (Kugelann, 1794) *
46 Cryptopleurum minutum (Fabricius, 1775)
47 Cryptopleurum subtile Sharp, 1884 *
48 Megasternum concinnum (Marsham, 1802)
49 Sphaeridium bipustulatum Fabricius, 1781
50 Sphaeridium lunatum Fabricius, 1792 *
51 Sphaeridium marginatum Fabricius, 1787 *
52 Sphaeridium scarabaeoides (Linnaeus, 1758)
53 Sphaeridium substriatum Faldermann, 1838 *
Семейство Hydraenidae Mulsant, 1844
[Hydraena (Hydraena) excisa Kiesenwetter, 1849]
[Hydraena (Hydraena) gracilis Germar, 1824]
1 Hydraena (Hydraena) palustris Erichson, 1837 *
2 Hydraena (Hydraena) pulchella Germar, 1824
3 Hydraena (Hydraena) reyi Kuwert, 1888 *
4 Hydraena (Hydraena) riparia Kugelann, 1794 *
5 Limnebius (Bilimneus) atomus (Duftschmid, 1805)
6 Limnebius (Limnebius) aluta Bedel, 1881 *
7 Limnebius (Limnebius) crinifer Rey, 1885
8 Limnebius (Limnebius) parvulus (Herbst, 1797)
9 Aulacochthebius narentinus (Reitter, 1885)
10 Ochthebius (Asiobates) flavipes Dalla Torre, 1877
11 Ochthebius (Asiobates) hungaricus Endrödy-Younga, 1967 *
12 Ochthebius (Asiobates) minimus (Fabricius, 1792)
13 Ochthebius (Asiobates) remotus Reitter, 1885
14 Ochthebius (Asiobates) sp. *
15 Ochthebius (Ochthebius) bernhardi Jäch et Delgado, 2008
16 Ochthebius (Ochthebius) foveolatus Germar, 1824
17 Ochthebius (Ochthebius) pusillus Stephens, 1835
18 Ochthebius (Ochthebius) sp. 1 *
19 Ochthebius (Ochthebius) sp. 2 *
[Ochthebius (Ochthebius) sp. 3]
Семейство Scirtidae Fleming, 1821
1 Scirtes orbicularis (Panzer, 1793) *
2 Elodes sp. *
[Contacyphon coarctatus Paykull, 1799]
3 Contacyphon laevipennis Tournier, 1868 *
4 Contacyphon padi (Linnaeus, 1758)
5 Contacyphon palustris Thomson, 1855 *
6 Contacyphon pubescens (Fabricius, 1792) *
7 Contacyphon variabilis (Thunberg, 1787)
Семейство Elmidae Curtis, 1830
1 Macronychus quadrituberculatus Müller, 1806 *
2 Potamophilus acuminatus (Fabricius, 1792)
3 Limnius sp. *
[Elmis aenea (Müller, 1806)]
[Elmis maugetii Latreille, 1802]
[Oulimnius tuberculatus (Müller, 1806)]
Семейство Dryopidae Billberg, 1820
1 Dryops auriculatus (Geoffroy, 1785) *
2 Dryops griseus (Erichson, 1847) *
3 Dryops similaris Bollow, 1936 *
Семейство Limnichidae Erichson, 1846
1 Limnichus sericeus (Duftschmidt, 1825) *
2 Limnichus incanus Kiesenwetter, 1851
3 Pelochares versicolor (Waltl, 1838)
Семейство Heteroceridae MacLeay, 1825
1 Augyles (Augyles) hispidulus (Kiesenwetter, 1843)
[Augyles (Augyles) intermedius (Kiesenwetter, 1843)]
2 Augyles (Augyles) maritimus (Guérin-Méneville, 1844) *
3 Augyles (Augyles) sp. *
4 Heterocerus fenestratus (Thunberg, 1784)
5 Heterocerus flexuosus Stephens, 1828
6 Heterocerus fossor Kiesenwetter, 1843 *
7 Heterocerus fusculus Kiesenwetter, 1843
8 Heterocerus marginatus (Fabricius, 1787)
9 Heterocerus obsoletus Curtis, 1828
10 Heterocerus parallelus Gebler, 1830
[Heterocerus heydeni Kuwert, 1890]
Семейство Chrysomelidae Latreille, 1802
1 Donacia aquatica (Linnaeus, 1758)
2 Donacia bicolora bicolora Zschach, 1788
3 Donacia cinerea Herbst, 1784
4 Donacia crassipes Fabricius, 1775
5 Donacia dentata Hoppe, 1795
6 Donacia marginata Hoppe, 1795
7 Donacia thalassina thalassina Germar, 1811 *
8 Donacia tomentosa Ahrens, 1810
9 Donacia vulgaris vulgaris Zschach, 1788
Семейство Curculionidae Latreille, 1802
1 Bagous (Bagous) bagdatensis Pic, 1904
2 Bagous (Bagous) glabrirostris (Herbst, 1795)
3 Bagous (Bagous) lutulentus Gyllenhal, 1813
4 Bagous (Bagous) puncticollis Boheman, 1845
5 Bagous (Bagous) subcarinatus Gyllenhal, 1836 *
6 Bagous (Macropelmus) argillaceus Gyllenhal, 1836 *
7 Bagous (Macropelmus) collignensis (Herbst, 1797) *
8 Bagous (Macropelmus) dieckmanni Gratshev, 1993
9 Bagous (Macropelmus) limosus (Gyllenhal, 1827) *
10 Bagous (Macropelmus) lutosus (Gyllenhal, 1813) *
11 Bagous (Macropelmus) nodulosus Gyllenhal, 1836 *
12 Hydronomus alismatis (Marsham, 1802) *
13 Notaris acridulus (Linnaeus, 1758) *
14 Notaris scirpi (Fabricius, 1792)
15 Thryogenes festucae (Herbst, 1795) *
16 Thryogenes fiorii Zumpt, 1928 *
17 Thryogenes nereis (Paykull, 1800) *
18 Thryogenes scirrhosus (Gyllenhal, 1835) *
19 Tanysphyrus lemnae (Paykull, 1792)
20 Limnobaris t-album (Linnaeus, 1758) *
21 Limnobaris dolorosa (Goeze, 1777) *
22 Poophagus hopffgarteni Tournier, 1873 *
[Poophagus sisymbrii (Fabricius, 1777)]
23 Phytobius leucogaster (Marsham, 1802) *
Литературные данные
1 Gyrinus (Gyrinus) paykulli Ochs, 1927
2 Gyrinus (Gyrinus) suffriani Scriba, 1855
3 Agabus (Acatodes) sturmii (Gyllenhal in Schönherr, 1808)
4 Agabus (Gaurodytes) biguttulus (Thomson, 1867)
5 Ilybius chalconatus (Panzer, 1796)
6 Ilybius crassus Thomson, 1856
7 Rhantus notaticollis (Aubé, 1837)
8 Rhantus suturellus (Harris, 1828)
9 Dytiscus lapponicus Gyllenhal, 1808
10 Hydroporus dorsalis (Fabricius, 1787)
11 Hydroporus rufifrons (Müller, 1776)
12 Hydroporus umbrosus (Gyllenhal, 1808)
13 Scarodytes halensis (Fabricius, 1787)
? Hygrotus (Coelambus) caspius (Wehncke, 1875)
14 Hygrotus (Leptolambus) polonicus (Aubé, 1842)
15 Dryops rufipes (Krynicki, 1832)
16 Donacia fennica (Paykull, 1800)
17 Donacia impressa Paykull, 1799
18 Donacia semicuprea Panzer, 1796
19 Donacia simplex Fabricius, 1775
20 Donacia versicolorea (Brahm, 1790)
21 Plateumaris (Plateumaris) affinis (Kunze, 1818)
22 Bagous (Bagous) robustus Brisout, 1863